Dạm ngõ, nghi lễ đầu tiên trong hôn nhân

Phong tục và nghi lễ là những thứ gắn liền với đời sống sinh hoạt của mỗi người. Bởi vậy, khi xã hội phát triển, cuộc sống cũng có nhiều chuyển biến thì một số nghi lễ, tập tục cũng biến đổi theo để phù hợp với nếp sinh hoạt hiện đại và dạm ngõ - nghi lễ đầu tiên trong hôn nhân cũng vậy.

Trầu cau là lễ vật không thể thiếu trong lễ dạm ngõ

Dạm ngõ là gì?
Dạm ngõ là bước đầu tiên của một lễ cưới, là buổi gặp mở đầu giữa gia đình hai bên và thường được tổ chức đơn giản. Trong buổi gặp gỡ này, nhà trai sẽ đặt vấn đề chính thức cho đôi nam nữ được tìm hiểu nhau một cách kỹ càng trước khi quyết định tiến tới hôn nhân.
Dạm ngõ xưa và nay             
Thời xưa, các cuộc hôn nhân hay do cha mẹ sắp đặt hoặc nhờ mai mối, khi đó cô dâu chú rể thường không biết mặt, tuổi tác và không được tự do đến thăm hỏi. Chỉ sau khi hai bên gia đình đã ưng thuận việc dựng vợ gả chồng, lễ dạm ngõ mới được tiến hành, đó là lần đầu tiên chàng trai và cô gái được gặp nhau. Vì vậy, lễ dạm ngõ còn được gọi là lễ xem mắt. Đây là dịp để đôi trai gái biết rõ nhau hơn và thân nhân của gia đình nhà trai cũng có cơ hội để tìm hiểu, xem tuổi, thái độ, tư cách của cô dâu tương lai, hoàn cảnh gia đình nhà gái để quyết định có làm lễ hỏi, lễ cưới hay không.
Trong lễ dạm ngõ, nhà trai mang lễ vật như trầu, cau, trà và các loại bánh đến nhà gái để cúng gia tiên. Sau khi nhà trai ngỏ lời, bố cô dâu sẽ đáp lời ưng thuận, khi đó việc cúng gia tiên của nhà gái được tiến hành. Khi mọi thủ tục đã xong xuôi, hai bên cùng nhau dự tiệc trà.
Không giống thế hệ cha ông thời xưa, các đôi trai gái ngày nay được tự do yêu đương, quyết định hôn nhân. Trong thời gian quen nhau, họ sẽ tới thăm hỏi và tìm hiểu về gia đình hai bên. Trong lễ dạm, hai họ thường trò chuyện để thống nhất với nhau những lễ vật cần có trong đám hỏi rồi chọn ngày, giờ đẹp tiến hành hôn lễ cho đôi trẻ. Để thể hiện sự chu đáo, nhà gái còn chuẩn bị mâm cỗ để mời đàn trai nhằm gắn kết tình cảm giữa hai bên gia đình.
Ngày nay, lễ dạm ngõ đã có nhiều thay đổi. Nếu ngày xưa, dạm ngõ được coi là lễ đầu để đôi trai gái, gia đình xem mắt thì thời nay nó chỉ là một hình thức để hai họ cùng nhau bàn bạc chuyện hôn nhân. Vì thế, việc tiến hành lễ này cũng không còn bắt buộc mà phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như điều kiện về địa lý, hay một số gia đình cũng bỏ qua để quá trình chuẩn bị cưới được tiện lợi và nhanh gọn hơn.