Lễ dạm ngõ (còn gọi là lễ xem mặt, lễ chạm ngõ ) là một nghi lễ trong phong tục hôn nhân của người Việt. Trong lễ này, nhà trai sẽ phải mang trầu cau tới nhà gái để ngỏ lời về mối quan hệ chính thức giữa đôi nam nữ hai nhà.
Lễ chạm ngõ ngày nay là buổi gặp gỡ giữa hai gia đình. Nhà trai xin đến nhà gái đặt vấn đề chính thức cho đôi nam nữ được tìm hiểu nhau một cách kỹ càng hơn trước khi đi đến quyết định hôn nhân. Buổi lễ này, không cần vai trò hẹn trước của người mối (kể cả những trường hợp yêu nhau nhờ mai mối), không cần lễ vật rườm rà.
Về bản chất, lễ này chỉ là một ứng xử văn hóa, thông qua đó hai gia đình biết cụ thể về nhau hơn (về gia cảnh, gia phong), từ đó dẫn tới quyết định tiếp tục hay không quan hệ hôn nhân của hai gia đình. Lễ vật của lễ chạm ngõ theo truyền thống rất đơn giản: chỉ có trầu cau.
Xét về mặt chức năng: nếu bỏ qua lễ này mà đi thẳng vào lễ ăn hỏi thì mọi việc sẽ bị cảm thấy đường đột, ngang tắt, không có khởi đầu. Vì thế, tuy không phải là một lễ trọng nhưng lại là một lễ không thể thiếu trong tiến trình hôn lễ. Hơn nữa, lễ này không tốn kém (lễ vật chỉ có trầu cau) mà lại biểu thị được bản sắc văn hóa dân tộc (văn hoá trầu cau) thì việc bỏ qua lễ này là điều không hợp lý.
Đối với lễ này, thường người Việt Nam vẫn tiến hành theo khuôn mẫu cổ truyền:
Thành phần tham gia
- Nhà trai: Bố, mẹ, chú rể, người mối (nếu có.) Có thể có Ông bà nội, ngoại hoặc chú bác cậu dì bên nội, ngoại.
- Nhà gái: Cả gia đình nhà gái (Cha, mẹ,cô gái; ông bà nội, ngoại hoặc đại diện nôi, ngoại) .
Trang phục
Mọi người mặc trang phục lịch sự ăn nói nhẹ nhàng có văn hoá. Không nhất thiết mặc comple và áo dài ( vì còn phụ thuộc vào thời tiết nắng mưa và địa hình, khoảng cách nhà gái…)
Lễ vật của nhà trai
Trầu cau và chè. Số lượng phải tính chẵn. (Ví dụ: 2 gói chè, hai chục cau).
Chuẩn bị của nhà gái
Dọn dẹp nhà cửa sạch, đẹp. Ăn mặc đẹp, trang trọng. Khi đoàn khách nhà trai đến, đón chào niềm nở. Tiếp khách bằng trà (nếu có trà thơm là tốt nhất). Khi nhà gái đồng ý nhận lễ vật, mang đặt lên bàn thờ thì cuộc lễ coi như kết thúc. Sau đó hai bên có thể ngồi lại nói chuyện đôi chút.
