Ông nội đã mất cách đây nhiều năm, thậm chí bố mẹ tôi
cũng đã quy tiên, thế nhưng trong muôn vàn câu chuyện kỷ niệm mà mẹ tôi
kể lại về ông nội, tôi nhớ nhất câu chuyện mẹ kể về việc mẹ đã đội mâm
quả đi hỏi vợ (vợ hai) cho bố chồng. Câu chuyện chứa đựng tình yêu
thương sâu sắc của con dâu dành cho cha chồng.
 |
| Ảnh minh họa: TL. |
Thương người vợ trẻ và các con dại, một đôi lần ông
vẫn tranh thủ về thăm gia đình. Thế nhưng vì hoạt động bí mật, ông không
thể đường đường chính chính về thăm vợ con vào ban ngày mà thường lén
lút, tạt về nhà buổi đêm. Kết quả của những lần "tranh thủ" đó đã thai
nghén một người chú của tôi.
Oái ăm thay cái sự lễ giáo phong kiến thời bấy giờ.
Khi bà nội tôi mang thai, một vài người chú, bác nhà chồng vì không
chứng kiến sự "tụt tạt" thăm nhà của ông tôi nên đã cho rằng bà nội tôi
"không chồng mà chửa". Vì không có chồng đỡ đần, các con còn thơ dại,
cuộc sống của bà tôi gặp muôn vàn khó khăn. Cháo nấu cuộng rau muống và
rau má là thực đơn thường nhật của người phụ nữ mang thai và lũ trẻ nhỏ.
Sức khỏe yếu, lại thêm sự ghẻ lạnh và lườm nguýt của những người trong
họ, khi bà sinh chú út, tủi thân và uất hận, bà đã bị băng huyết nặng
khi sinh con trong một túp lều dựng tạm ngoài cánh đồng vì gia đình nhà
chồng dứt khoát không cho sinh trong nhà. Bà đã qua đời vài tiếng sau
khi đẻ, để lại một đàn con thơ mà con trưởng là bố tôi khi đó mới 10
tuổi.
Mẹ mất, bố đi làm cách mạng, bố tôi, một đứa trẻ 10
tuổi đầu, bế đứa em còn đỏ hỏn đi khắp làng xin sữa nuôi em. Tình thương
của làng xã dù vô bờ bến tới đâu, trong bối cảnh làng xóm nghèo đói
dưới ách thực dân Pháp, sự cưu mang của mọi người vẫn không giúp chú tôi
thắng được số phận. Chú tôi ra đi cùng bà nội khi chỉ mới được nhìn
cuộc đời chưa đầy 10 ngày.
Vài năm sau, khi bố tôi mới 17 tuổi, họ hàng vội vã
kiếm vợ cho bố để mong có người đỡ đần bố tôi nuôi đàn em thơ dại, trong
khi ông tôi vẫn tiếp tục làm cách mạng, xa gia đình và chỉ muốn ở vậy
nuôi con mà không mảy may ý định đi bước nữa. Mẹ tôi cùng cảnh mồ côi
(ông ngoại tôi tham gia cách mạng, bị đày ra Côn Đảo và hy sinh tại đó
năm 1931), nên đã thương và chăm lũ em chồng như chăm chính em ruột
mình. Hơn thế, là con một nhà giáo, có chút học hành nên mẹ rất cảm phục
bố chồng và hơn ai hết, bà hiểu sự cô đơn của bố chồng. Bà yêu chồng và
cũng thương yêu bố chồng như cha đẻ mình. Thế là bà đã quyết tâm tìm vợ
cho ông nội tôi - khi đó chưa bước qua tuổi 40.
Cuộc tìm kiếm nhanh chóng được triển khai và dừng ở
một người bạn gái của mẹ tôi. Mặc dù người bạn gái bị coi là lỡ thì
(thời đó con gái hai mươi mấy tuổi chưa chồng đã bị coi là "chống ề")
nhưng mẹ tôi khá ưng ý. Sự cố gắng tiếp theo của mẹ tôi đó là thuyết
phục ông tôi "đi bước nữa". Cuộc vận động khá cam go. Cuối cùng, ông nội
tôi cũng "nhắm mắt đưa chân". Nhưng đáng tiếc là, sự cân nhắc quá kỹ do
còn thương nhớ người vợ quá cố và thương đàn con thơ dại lâm cảnh mẹ
ghẻ con chồng, con anh, con chúng ta, mẹ tôi và ông đã chậm một bước,
dẫu rằng đã nhận được tín hiệu sẵn lòng từ phía kia.
Vào đúng ngày định mệnh đó, mẹ tôi tất tả đội mâm quả,
xôi gà cùng bố chồng sang nhà gái dạm hỏi thì than ôi... Khi mẹ tôi
cùng ông nội đến gần nhà gái đã thấy phía trước một đám cũng xôi gà, mâm
quả, người trước, người sau đang chuẩn bị bước vào sân nhà gái. Không
vượt qua được lễ giáo phong kiến, bạn gái của mẹ tôi đành "lỡ bước sang
ngang" cùng người khác. Còn ông nội tôi, vì thương đàn con nên đã ở vậy
từ khi mới gần 40 tuổi.
Có một gia đình được coi là hạnh phúc, suốt mấy mươi
năm qua, mặc dù rất thương ông nội và luôn nghĩ số phận là do mỗi người
tự định đoạt, nhưng đôi khi tôi chợt nghĩ, nếu ông nội tôi đi bước nữa,
mà giả dụ chẳng may bà dì đó như mẹ cô Cám thì không hiểu bố tôi có
thành đạt hay không (ông nguyên là Thứ trưởng của một Bộ) và chúng tôi
liệu có được nên người như bây giờ hay không?
Trần Thu Hà (Phú Nhuận, TP HCM)
Theo: Ngoisao.net
