Để rước nàng về dinh thì các tân lang ở một số dân tộc Việt Nam phải trải qua những tập tục, thử thách độc đáo dưới đây.
Tục kéo vợ của người M’nông – Hà Giang
Kéo
vợ, hay còn gọi là cướp vợ, cướp dâu là một phong tục thú vị trong cưới
hỏi của người M’nông, Hà Giang. Nghe đến có thể ai cũng sẽ cho rằng đó
là hành động cưỡng ép, nhưng thực ra đây là một tục lệ thể hiện tình yêu
nồng cháy của các chàng trai cô gái Mông.
 |
| Chàng trai Mông đang kéo cô gái về làm vợ |
Để
hợp thức hóa mối quan hệ mà không bị cấm cản, chàng trai và cô gái sẽ
cùng nhau lên kế hoạch, thống nhất thời gian, địa điểm tiến hành “kéo
vợ”. Mọi chuyện đều được giữ bí mật với sự “hộ thuẫn” của người thân và
bạn bè chú rể tương lai.
 |
Chàng trai giữ chặt tay nàng lại để mọi người ra kéo
|
Ngày
ngày, cô gái vẫn lên nương, cuốc rẫy như thường lệ cho đến ngày ước
định. Mặc dù biết trước mọi chuyện nhưng cô gái vẫn phải giả vờ la hét,
khóc lóc để người nhà mình đến cứu. Nếu không chống trả thì cô gái sẽ bị
mọi người cho là hư hỏng, thấp kém. Gia đình nhà gái khi biết chuyện sẽ
ra giải cứu cho cô gái, bên nhà trai sẽ ra “chịu đòn” để giúp chàng
trai kéo cô gái về nhà, vì theo luật thì nhà trai không được đánh trả
nhà gái.
Sẽ
có một người chạy về trước thông báo cho gia đình nhà trai, họ sẽ bắt
một đôi gà trống, mái đợi sẵn để làm lễ rước dâu về nhà. Sau ba ngày
sống tại nhà chồng, cô dâu mới được về nhà để báo với cha mẹ đã đồng ý
làm vợ chàng trai và xin phép sang nhà trai ở. Đi cùng về với cô dâu là
chú rể, phù dâu phù rể và phụ mẫu nhà trai.
Nếu
hôn nhân của đôi trẻ được gia đình hai bên chấp thuận thì lễ vật được
thỏa thuận, còn khi kéo vợ nhà trai sẽ bị nhà gái phạt rất nặng. Nhà gái
đòi bao nhiêu thì phải trả bấy nhiêu nên muốn kéo vợ về dinh thì gia
đình chàng trai phải thuộc diện khá giả.
Sau hai lần ăn hỏi mới được kết hôn
Các chàng trai cô gái Dao Đỏ (Bắc Hà) chinh phục trái tim nhau bằng những lời đối đáp, lời hát qua các dịp lễ hội, phiên chợ.
Tìm được người trong mộng, chàng sẽ về thưa chuyện với cha mẹ để sang
nhà nàng hỏi cưới. Nếu hợp tuổi thì nhà trai sẽ trao lại cho nhà gái ba
đôi đồng xu để “làm lý”, cho bố mẹ và cô dâu tương lai mỗi người một
đôi. Đây được coi như lễ hỏi lần một.
Một
thời gian sau, nhà trai lại tiếp tục sang nhà gái thực hiện lễ hỏi lần
hai. Nếu ba ngày sau đó không thấy nhà gái đem trả đồng bạc thì họ đã
đồng ý gả con gái cho chàng trai. Khi đó gia đình nhà trai sẽ chọn ngày
lành tháng tốt đem lễ vật đến làm lễ hỏi chính thức. Lúc này cô dâu
tương lai sẽ được cha mẹ ưu tiên dành cho nhiều thời gian nhàn rỗi hơn
trong vòng một năm để tự thêu đồ cưới và chuẩn bị những thứ cần thiết về
nhà chồng.
 |
| Thêm chú thích |
Đến
ngày cưới, khi mặt trời chưa thức giấc, cô dâu phải dậy chuẩn bị trang
phục thật sớm, trùm kín mặt để đoàn rước dâu trở về nhà trai. Bởi, người
Dao Đỏ quan niệm rằng mọi điều tốt đẹp nhất sẽ bắt đầu từ những buổi
sớm mai.
Khi
đoàn rước dâu về, chú rể không được phép ra đón, không được nhìn mặt cô
dâu cho đến khi thực hiện xong nghi thức làm lễ gia tiên. Sau đó, cô
dâu được cởi khăn che mặt, đưa vào một chỗ kín đáo chờ đến giờ tốt mới
ra chào khách. Từ lúc này trở đi, hai trái tim vàng chính thức thuộc về
nhau.
Tục ba lần cưới của người Khùa ở tỉnh Quảng Bình
Theo
phong tục của người Khùa, để được chân chính công nhận là vợ chồng thì
người chồng phải tổ chức được ba lần cưới trong đời mình với “người
trong mộng”.
Khi
cả hai “bốn mắt đưa tình lúng liếng, cái bụng đã ưng, bàn tay muốn nắm,
đôi môi thèm kề”, trước tiên chàng trai phải tìm cách cướp vợ. Chàng
trai sẽ chuẩn bị lễ vật gồm một thanh kiếm, một con gà và rượu cùng với
cậu hoặc chú đến nhà cô gái vào lúc nửa đêm. Nhân lúc mọi người trò
chuyện, uống rượu say sưa, chàng trai sẽ lẻn vào phòng bắt cóc nàng mang
về nhà. Nếu thành công, người con trai sẽ chuẩn bị một số lễ vật là gà,
rượu, mâm cơm đem sang nhà gái để làm lễ tạ tội với cha mẹ vợ. Từ đó
đôi vợ chồng trẻ được phép về ở cùng nhau và đây được coi là lễ cưới
đầu.
Nhưng
thử thách vẫn chưa dừng lại ở đó. Chàng trai Khùa phải tổ chức lễ cưới
lần hai và nhất thiết phải mổ bò, heo, và rượu để mời cả bản đến ăn
mừng. Tuy nhiên, lớn nhất vẫn là lễ cưới lần ba. Lễ vật phải gấp đôi lần
hai vì người Khùa cho rằng đó là lễ quan trọng và ý nghĩa nhất, nó minh
chứng cho mối tình thủy chung, sắt son của đôi vợ chồng người Khùa. Và
lúc này, đôi uyên ương mới được mọi người công nhận là vợ chồng chính
thức.
Thời
gian các lần tổ chức lễ cưới phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của cô dâu
chú rể. Vì chi phí tổ chức ba lần rất tốt kém nên không phải đôi vợ
chồng nào cũng có điều kiện để tổ chức. Nếu chú rể khá giả thì sẽ tổ
chức sớm, ngược lại nhiều người đến khi có mấy mặt con, thậm chí đến khi
“về đất” vẫn chưa tổ chức được lễ cưới chính thức. Nhưng có một nét đẹp
đáng để ngưỡng mộ là người Khùa không bao giờ nghĩ đến chuyện bỏ nhau
dù có cãi vã hay gặp phải sóng to gió lớn!
Tổ chức đám cưới hai lần của người Hà Nhì
Người
Hà Nhì sinh sống ở vùng đất giáp ranh Lai Châu và Lào Cai. Vào mỗi dịp
trong bản có lễ hội, các chàng trai cô gái Hà Nhì sẽ trùm chăn chung để
hát giao duyên với nhau, nhưng vẫn giữ khoảng cách. Bởi, người Hà Nhì
rất khắt khe với những cô gái chưa có gia đình. Sau những lần giao duyên
đó, nếu ưng nhau thì chàng trai sẽ dắt cô gái về nhà ra mắt cha mẹ để
xin phép cưới. Nếu được ưng thuận, lễ cưới sẽ được tiến hành dưới hình
thức bữa cơm thân mật với sự chứng kiến của người thân và bà con hàng
xóm. Đó là lễ cưới lần một.
 |
| Nét đẹp của cô gái Hà Nhì trong trang phục truyền thống |
